Zamach w Sarajewie: Iskra Rozpoczęcia I Wojny Światowej

 28 czerwca 1914 roku w Sarajewie miało miejsce wydarzenie, które zapisze się w historii jako przyczyna wybuchu jednego z największych konfliktów w historii ludzkości – I Wojny Światowej. Tego dnia, arcyksiążę Austro-Węgier, Franciszek Ferdynand wraz z żoną Zofią von Chotek, zostali zamordowani przez Gavrilo Principa, młodego bośniackiego Serba i członka nacjonalistycznej organizacji „Młoda Bośnia”.

Kontekst i Przygotowania

Zamach był wynikiem starannie zaplanowanego spisku, przygotowywanego od marca 1914 roku, kiedy to ogłoszono wizytę Franciszka Ferdynanda w Sarajewie. Grupa zamachowców, wspierana przez serbską tajną organizację „Czarna Ręka”, przybyła do miasta na początku czerwca, uzbrojona w pistolety i bomby domowej roboty. Zamachowcy, pod dowództwem Danilo Ilicia, zajęli strategiczne pozycje wzdłuż trasy przejazdu arcyksiążęcej pary.

Dzień Zamachu

Wydarzenia rozpoczęły się od mszy w hotelu „Bosna” w kurorcie Ilidža, po której para wyruszyła do Sarajewa. W mieście zamachowcy podjęli pierwszą próbę ataku przy Moście Ćumurija, gdzie Nedeljko Čabrinović rzucił granat w kierunku limuzyny arcyksięcia. Granat odbił się od dachu samochodu i eksplodował obok, raniąc kilkanaście osób.

Kluczowy moment nastąpił, gdy zmieniono trasę przejazdu i samochód zatrzymał się przypadkowo przed Gavrilo Principem. W tym momencie Princip wystrzelił dwa śmiertelne strzały, trafiając arcyksięcia i jego żonę. Obrażenia były śmiertelne, a zamachowiec został szybko zatrzymany, próbując bezskutecznie popełnić samobójstwo.

Skutki

Morderstwo spowodowało natychmiastowe napięcia międzynarodowe, które w konsekwencji doprowadziły do wybuchu wojny. Austro-Węgry, z pomocą ultimatum i żądania współpracy w śledztwie, które Serbia częściowo odrzuciła, uznały incydent za pretekst do konfliktu zbrojnego. W ciągu kilku tygodni większość europejskich mocarstw znalazła się w stanie wojny.

Upamiętnienie

Przedmioty związane z zamachem, takie jak samochód Gräf & Stift, którym podróżowała para arcyksiążęca oraz mundur Ferdynanda, są obecnie wystawione w Austriackim Muzeum Wojskowym w Wiedniu, przypominając o tragicznych wydarzeniach, które zmieniły bieg historii.

Zamach w Sarajewie pozostaje jednym z najbardziej znaczących momentów w historii nowożytnej, który nie tylko wywołał wojnę światową, ale także zakończył epokę starych imperiów i zapoczątkował nowy porządek światowy.